Breytt markaðsumhverfi

Þessi mikla og hraða viðbót umhverfisvænnar raforku hefur einungis verið möguleg vegna inngripa yfirvalda og opinberra styrkja til raforkufyrirtækja, enda hefur verð á mörkuðum engan veginn nægt til að standa undir slíkri uppbyggingu. Yfirvöld hafa þannig beitt verulegum niðurgreiðslum með það að markmiði að auka endurnýjanlega raforkuvinnslu á sama tíma og spurn eftir raforku hefur farið minnkandi.

Opinber inngrip þessi hafa á stuttum tíma leitt til verulegs ójafnvægis á evrópskum raforkumörkuðum þar sem vinnslugeta kerfisins er nú umfram eftirspurn. Þetta ójafnvægi er ein ástæða þess að verð á evrópskum raforkumörkuðum hefur farið hratt lækkandi og er með þeim hætti nú að gömul hefðbundin og mengandi raforkuver sem nýta kol og gas til vinnslu eru víða orðin ósamkeppnishæf en er engu að síður haldið í rekstri með enn frekari opinberum styrkjum, nú af orkuöryggissjónarmiðum þar sem raforkuvinnsla með vind- og sólarorku er veðurháð.

Viðskiptaumhverfi evrópskra raforkufyrirtækja hefur þannig breyst verulega þar sem þau reiða sig í auknum mæli á tekjustrauma í formi opinberra styrkja og rekstrarívilnana sem að endingu eru greiddir af neytendum. Þannig hefur t.d. raforkureikningur þýsks almennings hækkað stöðugt þrátt fyrir að verð á raforkumörkuðum fari lækkandi. Verð á þýskum raforkumörkuðum lækkaði um €37/MWst á milli áranna 2008 og 2016 á sama tíma og sérstakur raforkuskattur til að kosta uppbyggingu grænnar raforkuvinnslu jókst um €52/MWst. Hliðstæða sögu má segja af flestum öðrum Evrópumörkuðum.